Een kantoor bouwen dat richting gaat geven in Nederland

De Rotterdammer Luc Smits (LSI) pakt de draad weer op als projectontwikkelaar. In 2015 stapte hij juist uit de vastgoedbranche, nadat zijn plannen waren gestrand voor het Schiekadeblok met de gemeente Rotterdam. ‘Ik had er gewoon geen zin meer in en ben amateur boer geworden. Elke ochtend loop ik eerst een uur stront te ruimen van mijn paarden, voordat de dag begint.’

UNITED CENTRAL DISTRICT ROTTERDAM

Platteland

Zijn huis in Rotterdam werd te groot en dus kocht hij een oude molen onder de rook van Bleiswijk en woont in een weiland van 40 hectare. ‘Ik heb wat paarden, schapen en honden. Ik ben het boerenleven gaan leiden en ik gedij er uitermate goed. Ik ben heel veel buiten en heb een simpel en gezond leven.’

Hij woont dan wel op het platteland, maar het is nog steeds onder de rook van Rotterdam en in deze stad ligt ook zijn vastgoedportefeuille. Zo ook een stuk grond bij het Schiekadeblok waar Smits een high-end kantorencomplex wil realiseren. ‘Ik had die grond nog liggen dus dan kun je er beter maar wat moois mee doen.’

Betekenisvolle plek

Smits had al eerder plannen voor dit gebied om er een woon-werkgebouw neer te zetten, maar door de economische crisis lukte dat niet. De gemeente Rotterdam kocht toen de grond voor 52 miljoen, die Smits dan weer terug moest betalen via erfpacht. Alleen door de aanhoudende crisis blijft de betaling van de erfpacht uit en de gemeente Rotterdam besluit om de samenwerking met Smits te beëindigen.

Toch heeft Smits nu ook weer grootste plannen, want het nieuwe kantoor moet een betekenisvolle plek worden waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Volgens Smits zijn kantoren nu vaak ‘vreselijke plekken waar je liever niet heel de dag wil zijn.’ En dat is sinds de coronacrisis volgens hem nog duidelijker geworden: ‘Werknemers weten nu dat er fijnere plekken zijn om te werken dan op kantoor en weten ook dat hun werkgever ze niet meer kan dwingen om heel de week naar kantoor te komen. Werkgevers daarentegen vinden werken op afstand leuk, maar willen mensen wel bij elkaar hebben, omdat daar voordelen inzitten voor hun bedrijf op allerlei vlakken. De vraag is: hoe breng je dat bij elkaar?’ Dat is nog lastig, maar volgens Smits hebben zij daarop ‘een goed antwoord op geformuleerd.’

‘KANTOREN ZIJN VRESELIJKE PLEKKEN WAAR JE LIEVER NIET HEEL DE DAG WIL ZIJN’

UNITED CENTRAL DISTRICT ROTTERDAM

‘WE TREKKEN DE BUURT LETTERLIJK HET GEBOUW IN’

De buurt in het gebouw

Dat antwoord is 40.000 meter aan kantoorruimte, maar dan eentje zonder lobby en met een dorpsgevoel. Smits zegt daar het volgende over: ’De meeste kantoorlobby’s die lijken op een crematorium of een mausoleum. Grote marmeren vloeren, een mannetje of vrouwtje achter de balie en er gebeurt niets. Wij willen juist dat mensen uit de buurt een reden hebben om ons gebouw in te gaan en dus zorgen we voor een interessante daktuin, een café, een bioscoop en gaan we heel actief programmeren. We trekken de buurt letterlijk het gebouw in. We willen ook buiten kantooruren iets te bieden hebben voor omwonenden en toeristen, zodat het er altijd levendig is en mensen er graag willen zijn.’

Een goed voorbeeld voor Smits is het Zandkasteel in Amsterdam. ‘Daar zit een bedrijf in dat heet Re:Invent en zij programmeren heel actief. Daar gaan wij ook mee werken. Zo gaan we bijvoorbeeld een schaakclub op de begane grond organiseren of we stellen onze bioscoop ter beschikking aan de buurt, want onze corporate huurders in ons gebouw hoeven toch maar vier keer per jaar een presentatie te geven aan aandeelhouders en verder staat de bioscoop dan leeg. Dat is zonde. En ook onze theaterzaal mag gebruikt worden door bijvoorbeeld schoolkinderen die een toneelstuk moeten houden. We maken de buurt echt onderdeel van ons gebouw.’

‘IK VIND HET HEEL INTERESSANT DAT IK NOG EEN KEER KAN LATEN ZIEN HOE IK DENK DAT HET ECHT MOET’

Gezondheid

Naast het intensief gebruik van het kantoorgebouw, wil Smits ook gezondheid benadrukken. Hij heeft het dan over biophillic design, waar hij architect Winy Maas voor heeft aangenomen. Er komen heel veel verschillende planten en bomen, we werken met veel natuurlijke materialen en maken gebruik van licht. Smits: ‘Als je een dagje buiten wandelt dan kom je erachter dat licht door de dag heen niet constant is. Licht verandert in intensiteit en in kleurstelling. Het is heel vreemd dat we op kantoor heel de dag achter ons bureau zitten met maar één lampje aan met steeds hetzelfde licht. Daarvoor zijn wij niet gemaakt. Wij gaan daarom circadiane verlichting toepassen in ons gebouw. Dat bootst natuurlijk licht na, waardoor mensen zich fysiek beter voelen en ook beter presteren. Daarnaast, gaan we voor touchless. Als je bijvoorbeeld naar de wc bent gegaan en je hebt je handen gewassen dan hoef je niet meer de deurklink aan te raken, want die gaat automatisch voor je open. Dat is met een sensor in te richten. Dat is een hele kleine moeite, maar er is bijna geen kantoor in Nederland waar dat geregeld is.’

Smits blikt nog even terug naar de coronacrisis. ‘Wat is het nou voor moeite om voor onze gebruikers een appje te maken en dat je met je telefoon de lift kan oproepen in plaats van dat er vierduizend man per dag met z’n vingers aan een knop zit? Ik vind het hele kleine ingrepen die gaan over gezondheid en welbevinden van mensen.’

Smits gaat nog even door in zijn enthousiasme: ‘Wij maken echt een iconisch en tof gebouw. Niet alleen voor nu, maar ook voor de toekomst. Zo krijgt ons kantoor geen trap, maar een stadstribune waar je op kunt zitten. We hebben vier gebouwdelen en die krijgen allemaal een grote serre waar balkonnetjes aanhangen en mensen elkaar kunnen ontmoeten. Het wordt naast een werkplek ook een sociale plek met veel groen en heel speels.’

Corporates

Dit nieuwe kantoorconcept valt ook bij de grote corporates op. Smits wil het gebouw in 2027 klaar hebben en moet daarvoor huurders zien te vinden. Hij zegt daarover: ‘Ik heb er geen twijfel over dat we dit jaar nog één of twee huurders zullen interesseren voor dit project. De locatie klopt, het gebouw voldoet aan de hoogste duurzaamheidseisen en het past bij hoe wij als mensen functioneren en waar wij ons prettig bij voelen. Je krijgt een gebouw waar alle medewerkers heel graag willen werken en dat is precies het antwoord dat corporates zoeken. Dit is een heel nieuw concept in het kantorenlandschap.’

Smits is ervan overtuigd dat het dit keer ook echt gaat lukken om te bouwen: ‘Ik geef niet snel op en ik geloof echt in dit gebouw aan het Schiekadeblok. Ik heb in het verleden heel veel kantoren gemaakt waar ik van dacht: Dat kantoor kan iedereen maken. Zelfs mijn buurman kan het maken. Ik was daar niet echt trots op. Terwijl, ik nu een kantoor ga bouwen dat richting gaat geven in Nederland van waar wij naartoe moeten als kantoorontwikkelaars. Dit wordt echt een A1-locatie. Net als de Zuid-as. Ik vind het heel interessant dat ik nog één keer kan laten zien hoe ik denk dat het echt moet.’

Persoonlijke vragen Luc Smits, CEO LSI