‘Samenwerken en ontmoeten zijn voor ons net zo belangrijk als de vierkante meters’

Als strategisch partner in organisatiegerichte huisvesting is LSA expert in zowel de harde als de zachte kant. Vastgoed moet duurzaam zijn en efficiënt, natuurlijk, maar minstens zo belangrijk is huisvesting die naadloos aansluit bij het werkproces en dit zelfs verbetert. Opdrachtgevers zijn veelal toonaangevende kennisorganisaties met ambitieuze doelen. Nieuwe directeur Dennis Stout over de groeistrategie, het omgaan met weerstand en zijn eigen voldoening in leidinggeven aan ‘het leukste adviesbureau van Nederland’.

Nee, een klassieke huisvester is LSA bepaald niet, zegt Dennis Stout, sinds een klein jaar directeur bij de Rotterdamse vastgoedadviseur. Naast de vastgoedmensen heeft het bureau organisatiedeskundigen en -psychologen in dienst. ‘Met die combinatie kunnen we het verschil maken. Kijk, organisaties hebben niet zomaar een vastgoedvraag. Vaak is er sprake van verandering in de organisatie, die moet worden gefaciliteerd in de huisvesting. Idealiter zou je als organisatie willen zeggen: wat zijn onze ambities? En welke huisvesting hoort daar dan bij? Vastgoed en organisatiebegeleiding gaan voor ons hand in hand.’

Buiten de gebaande paden denken

LSA specialiseert zich in het verbeteren van werkprocessen, waarmee de gewenste organisatieverandering wordt ingezet. Dennis: ‘Vaak komen opdrachtgevers bij ons met een vraag naar ‘stenen’, maar blijkt eigenlijk de wens tot verandering leidend te zijn. De nieuwe ambities en doelstellingen, dáár draait het werkelijk om. Onze organisatiedeskundigen halen dat boven tafel en nemen de werknemers mee in het proces. En onze projectmanagers vertalen dat vervolgens in de vastgoedbehoefte. Ruimte voor verandering, daarin zit de crux. We zien hoe en waar werkprocessen verbeterd kunnen worden. Op basis van die inzichten onderzoeken we verschillende huisvestingsscenario’s en ontwikkelen we meerdere investeringsstrategieën. Zo kunnen opdrachtgevers een gefundeerde managementbeslissing nemen op basis van meerdere scenario’s. Waarbij we ze ook altijd proberen te verrassen of buiten gebaande paden te laten denken.’

Ondernemende omgeving

Het leuke aan zijn baan, zegt Dennis, is dat veel expertises samenkomen. Hij studeerde Facility Management én Bestuurskunde- en organisatiewetenschappen, en werkte aan complexe ‘klussen’ voor grote organisaties als NS en Schiphol. Bij NS was hij verantwoordelijk voor station Utrecht Centraal en later het programma Hoogfrequent spoor. Voor Schiphol was hij opdrachtgever voor de herontwikkeling van de Schengen-terminal. Dennis: ‘Daar kwam het vastgoed er weer bij kijken.’ Lachend: ‘Dat was een steile leercurve. Maar ook het samenwerken was belangrijk, daar was bij Schiphol nog ruimte voor verbetering. Ik heb daarin wel echt een brug kunnen slaan.’ In de coronatijd was Dennis programmadirecteur voor de herontwikkeling van het UMC, maar er begon ook iets te kriebelen, na jarenlang in grote organisaties te hebben gewerkt. ‘Ik had behoefte aan een meer ondernemende omgeving. En dan niet zozeer als ondernemer, maar wel in een kleinere setting met meer dynamiek. Toen ik in contact kwam met de directie van de Draaijer Group, waar LSA onderdeel van uitmaakt, viel alles op zijn plek. Een ondernemend, commercieel bureau dat vooral voor publieke partijen werkt, waar ik mijn kennis en ervaring kan toepassen en delen. Voor mij twee vliegen in één klap.’

‘WE HOUDEN SPIEGELS VOOR EN DEINZEN NIET TERUG VOOR MOEDIGE INTERVENTIES’

Moedige interventies

LSA bestaat inmiddels al 30 jaar. Het is ooit begonnen als huisvestings- en vastgoedbureau, waar later de organisatieontwikkeling bij is gekomen. Dennis: ‘Dat noemen we organisatiegericht huisvesten. We kijken primair naar de doelen van de opdrachtgever. We zetten de mens centraal én de vastgoed efficiency. De mens centraal stellen is uiteraard ook logisch waar het gaat om huisvesting. Bij ons gaat daar naar nog wel het nodige aan vooraf. Wij brengen als LSA eerst de organisatie zelf in kaart en dan kijken we met name goed naar waarom mensen doen zoals ze doen, en de context waarin ze werken. Zoals afdelingen en werkprocessen, maar ook cultuur en identiteit. Wij benaderen vraagstukken echt vanuit de organisatiekunde en psychologie. Verandering in huisvesting vraagt draagvlak bij medewerkers. LSA is ervaren in omgaan met weerstand binnen organisaties. We houden spiegels voor en deinzen niet terug voor moedige interventies. Het zijn vaak intensieve trajecten, maar uiteindelijk vinden we altijd – mét en binnen de organisatie – gemeenschappelijke grond. In onze visie is het juist dit voortraject dat het pad naar succesvolle verandering effent. Dat doen we voor grote organisaties zoals Rijkswaterstaat, een aantal universiteiten, politie, maar ook onderzoeksorganisaties als TNO en CBS, met veel medewerkers die logischerwijs ook veel vastgoed hebben en steeds weer opnieuw die complexe puzzel moeten leggen.’

Battle for talent

Opdrachtgevers zijn bestuurlijk-complexe en vaak politiek getinte organisaties waar vooral veel hoogopgeleide professionals werken. Dennis: ‘Een belangrijk onderdeel is het meenemen van mensen in de verandering. De professionals in de organisaties zijn sowieso behoorlijk eigenwijs. Een belangrijke expertise van ons is dan ook omgaan met weerstand. Want het is ook logisch natuurlijk. Het zijn echte specialisten, in de quantum mechanica bijvoorbeeld. Ze doen dus heel specifiek werk, waar wij ons ook echt in verdiepen. We vinden het belangrijk om mensen de ruimte te geven, en willen zeker geen betonnen blauwdruk over hen uitstorten. Het blijft altijd maatwerk. Het zijn vaak vooral kantooromgevingen, met veel ontmoetingsruimtes, maar ook met onderzoeksruimtes. Wij hebben dan ook zeker ook de expertise om een lab in te richten.’ Dennis wijst ook op het belang van huisvesting voor een organisatie in relatie tot de welbekende battle for talent. ‘Bedrijven willen jonge mensen aan zich binden, een doelgroep die cultuur heel belangrijk vindt. Daar moet je huisvesting op aansluiten. Zaken als kennisdeling en teamontwikkeling moet je óók de ruimte kunnen geven, letterlijk en figuurlijk.’

‘KENNISDELING EN TEAMONTWIKKELING MOET JE ÓÓK DE RUIMTE KUNNEN GEVEN, LETTERLIJK EN FIGUURLIJK’

Ondersteunend vastgoed

Een verbouwing of nieuw vastgoed is daarbij natuurlijk nooit een doel op zich, zegt Dennis. ‘Vastgoed is altijd ondersteunend. We gaan niet bouwen om het bouwen. Als uit ons onderzoek naar de organisatie blijkt dat krimp een betere oplossing is, dan adviseren om vastgoed af te stoten. Wij kijken altijd met het achterliggende doel: hoe kunnen mensen elkaar beter vinden, hoe kunnen ze beter communiceren? Dat staat altijd centraal. Aan het begin van het traject gaan we met de beslissers in gesprek over hun visie, waar ze naar toe willen, welk type mensen ze willen aantrekken. En kijken we welk type huisvesting daarbij hoort. We hebben verstand van stenen, en dat zullen we ook nooit los laten, maar we willen er wél ook vanuit de organisatiekant goed naar kijken. Daarbij hoort ook dat de plannen goed moeten landen. Dat betekent de mensen helemaal meenemen in het traject, zorgen dat ze steeds betrokken zijn.’

‘WIJ KIJKEN ALTIJD MET HET ACHTERLIGGENDE DOEL: HOE KUNNEN MENSEN ELKAAR BETER VINDEN, HOE KUNNEN ZE BETER COMMUNICEREN?’

Hechte club

Inmiddels heeft LSA 20 mensen in dienst. Dennis heeft de afgelopen maanden een groeistrategie ontwikkeld. ‘We zijn al hard aan het groeien, de laatste jaren wel met 25 procent. Maar groei is geen doel op zich. Het is natuurlijk wél zo, dat als er een mooie klus voorbij komt, je die wilt kunnen doen. Je wilt geen nee zeggen in de markt. Dus we groeien gestaag door, en waar het naar toe gaat is niet per se scherp omlijnd. De mensen die we zoeken moeten zich echt willen binden aan de organisatie. We zijn een hechte club met elkaar en mijn persoonlijk motto is om het leukste adviesbureau van Nederland te worden. Onze kernvisie is dat we het samen doen. Iedereen doet mee, iedereen heeft verantwoordelijkheden, of je nou junior bent of senior. Iedereen doet er toe en draagt bij. We hebben dan ook heel gedreven mensen. En we zijn als organisatie heel plat, niks geen hiërarchische structuur. Zelf vind ik het ook leuk dat we een mix van leeftijden hebben, jong en oud, iedereen kan van elkaar leren. Wat ook een groot succes is, is onze collectieve dag. Op maandag zijn we als bureau allemaal op kantoor, daar leren we van elkaar, we sparren met elkaar. Echt ontzettend leuk.’

Huur opgezegd

En ja, ook voor LSA zelf is het tijd voor verandering. De huur van het kantoor is opgezegd, en het bureau gaat op zoek naar nieuwe huisvesting. Dennis: ‘We gaan een jaar de tijd nemen om onze eigen huisvesting opnieuw uit te vinden. Hoe die gaat passen bij de komende jaren, bij onze klanten en onze medewerkers. Duurzaamheid is ook heel belangrijk daarbij. Ja dat is zeker spannend, we hopen een mooie plek te vinden. Eén ding staat daarbij wel al vast: het wordt zeker weer Rotterdam!’

Persoonlijke vragen Dennis Stout, directeur LSA