TONKO bouwt zelf-ademende gebouwen en appartementen van hout

Bevlogen architect Tonko Leemhuis leidt zijn eigen architectenbureau, TONKO-architecten, vanuit Scheveningen. Het bureau heeft een heel duidelijke signatuur. De mens staat centraal en de (sociale)omgeving, duurzaamheid en circulariteit zijn belangrijke thema’s. De architect gaat voor een integrale en interdisciplinaire aanpak, om zowel goede als mooie gebouwen te realiseren.

Eind vorig jaar richtte Tonko Leemhuis TONKO architecten op nadat de samenwerking in NwA-architecten stopte. Hij nam de lopende projecten mee en breidde zijn portfolio verder uit. ‘Onder TONKO blijven humaan en duurzaam grote thema’s en blijf ik oplossingen zoeken die zich wortelen in de context van de opgave.’

Liefdevol benaderen

Zijn rol als architect ziet Tonko als die van een spin in het web. ‘Veel ontwikkelaars en gemeenten willen bouwen. Door onder andere procedures, stikstof, stijgende bouwkosten en ruimtegebrek wordt dat steeds complexer. De architect is degene die deze complexiteit kan overzien en integraal en interdisciplinair kan denken om alles met elkaar te verbinden. Wij zien het als onze taak om in dat krachtenveld kwalitatief goede gebouwen neer te zetten waar mensen zich gelukkig voelen. Met TONKO architecten benaderen we elke opdracht liefdevol en kijken er open, positief en nieuwsgierig naar. Als je dat doet, ontstaan er dierbare plekken waar mensen blij van worden, waar ze fijn kunnen leven.’

Mensen en schoonheid

Tonko merkt dat het in de bouwwereld vooral over de technische kant gaat. ‘Over stenen, kosten, organisatie, maar we moeten uitzoomen en bedenken waarvoor en voor wie we dit allemaal doen.’ Zijn belangrijkste motto: het gaat om mensen, niet om gebouwen. ‘Het gebouw is slechts een middel, een culturele uiting in dienst van de mensen. Ik heb het veel over de menselijke benadering, maar ik zou liegen als ik niet zou toegeven dat ik ook enigszins een esthetisch autist ben. Ik wil altijd alles mooi, netjes en ordelijk maken. En ‘schoonheid’ is ook een hele belangrijke waarde van de gebouwde omgeving. Hopelijk is deze karaktereigenschap, samen met die humane kant, een mix die leidt tot goede architectuur.’

Ademt groene energie

Een mooi voorbeeld hiervan is hotel BREEZE, uit het NwA architecten tijdperk. Het hotel is voorzien van het inventieve en vooruitstrevende Earth, Wind & Fire concept van professor Ben Bronsema. ‘Dit duurzame concept simuleert de natuurlijke airconditioning van termietenheuvels. In het gebouw wordt voor natuurlijke airconditioning optimaal gebruik gemaakt van de natuurlijke elementen wind, water en zon.’ Een staaltje slimme ecotechniek waarbij ze ver buiten hun eigen vakgebied moesten denken en waarbij samenwerken met andere disciplines essentieel was om het project op deze manier vorm te kunnen geven. ‘Inmiddels toonde onderzoek aan dat dit ook voor woningbouw, een zeer aantrekkelijke business-case is’, vertelt Tonko.

Nationaal Topzeilcentrum, Scheveningen

Houten appartementengebouw

Tonko noemt als andere grote verantwoordelijkheid het terugdringen van de CO2 uitstoot in de bouw. Met de huidige klimaatverandering zou de bouw zich moeten opleggen om met minimale CO2 uitstoot te bouwen. Gelukkig komt hij in zijn carrière steeds mooiere, duurzame, circulaire producten tegen, zoals Cross Laminated Timber (CLT). ’Hout is op zich al een duurzaam bouwmateriaal, maar met industrieel vervaardigd CLT kun je nu ook echt woongebouwen maken. We zijn nu bezig met een ontwerp voor ons eerste houten (CLT) gebouw voor woningcorporatie Ymere. Die gaan we volgend jaar bouwen.’

Hij merkt dat niet alleen architecten, maar ook steeds meer opdrachtgevers bezig zijn met gezonde leefomgeving en minder uitstoot. ‘Er is meer vraag naar duurzaam en circulair werken, zeker nu de kosten van bio-based bouwen heel dicht bij betonbouw komt. Daarom durven nu ook woningcorporaties hieraan te beginnen.’ Hij voorziet dat uiteindelijk een CO2-belasting de vraag nog meer zal vergroten.

Steeds duurzamer

De architect hoopt dat hij nog veel mooie, duurzame en circulaire gebouwen of interieurontwerpen mag maken. ‘Niet alleen grote gebouwen maar ook rijtjeshuizen kan je bouwen met CLT, hennepblokken, met gevels van zeewier of, zoals we van plan zijn toe te passen in een nu lopend project, tegels van gerecycled plastic. Dus hoopvol vervolg ik mijn zoektocht naar mooie en duurzame ontwerpen die gezonder en beter zijn voor de wereld.’

Persoonlijke vragen Tonko Leemhuis, Architect TONKO architecten

VOORAL BEZIG MET:
Bedenken, verbinden, voor elkaar krijgen
WIL BEREIKEN:
Goeie, gewortelde ontwerpoplossingen
OVER TIEN JAAR:
Een CO2-neutrale, energieneutrale bouw
HET KANTOORMOMENT VAN DE DAG:
Lunch, waarbij we alle soorten pindakaas uitvoerig blijven testen
BUITEN DE DEUR NAAR:
De zee om te surfen of de duinen om hard te lopen
DE STAND VAN HET LAND:
Best wel bedroevend. Maar ik geloof dat dit een fase is in een transitie waar we doorheen moeten. Verderop gloort een mooie toekomst!
DE BELANGRIJKSTE ECONOMISCHE ONTWIKKELING:
De algemene realisatie dat we de grenzen van groei hebben bereikt. Het moet anders
DE BELANGRIJKSTE GEOPOLITIEKE ONTWIKKELING:
Vanaf mijn jeugd droom ik altijd over een wereld zonder grenzen. Volgens mij zijn we daar allemaal bij gebaat. Voorlopig nog utopie, maar ik blijf het vasthouden
ZORGEN VOOR/OVER:
Mijn twee kinderen
NIET VERGETEN:
Mijn fiets op slot te zetten
ONMISBAAR:
ReMarkable (digitaal notitieboekje)
WEGGEVEN:
Aandacht, vriendschap en liefde
AANVAARDEN:
Dat dingen soms lang duren en anders gaan
VERANDEREN:
Altijd! Never let the dust settle down
VRIJE TIJD:
Surfen, hardlopen, yoga, lezen