Prefab met kwaliteit: Hoe certificering van fabrieksmatige bouw de bouw versnelt

Hoe versnelt Nederland de woningbouw zonder in te leveren op kwaliteit? En hoe houden we de kosten en administratieve rompslomp binnen de perken? De sleutel ligt in het certificeren van industriële woningconcepten. Kiwa, marktleider in de bouw in testen, inspectie en certificering, speelt hierin een cruciale rol. Jeroen Pos vertelt hoe een procescertificering de bouwsector efficiënter maakt en waarom dit hét moment is om deze methode breed te omarmen.

Kiwa staat wereldwijd bekend als dienstverlener van kwaliteit en veiligheid en is actief in verschillende sectoren. “In de bouw sluiten wij aan op de energie- en materialentransitie. Het opstellen van een MPG-berekening en verschillende prestatieladders zijn hier een voorbeeld van. Daarbij helpen onze adviezen, nieuwe beoordeling richtlijnen en testen bedrijven hun processen te verbeteren en te versnellen, zonder concessies te doen aan kwaliteit en veiligheid,” zegt Pos.

“Certificering gaat verder dan alleen een stempel van goedkeuring”, benadrukt Pos. “Het zorgt ervoor dat alle partijen in de bouwketen – van ontwikkelaar tot eindgebruiker – kunnen vertrouwen op een transparant en voorspelbaar bouwproces. Dat is essentieel voor woningbouwers en gemeenten die zekerheid willen dat de woning duurzaam en veilig is en voldoet aan alle eisen. Dat kan door een voortdurende kwaliteitborging en onafhankelijk audits met meerdere lagen van controles.”

Sneller bouwen met minder mensen

De bouwsector kampt met een dubbele uitdaging: een tekort aan vakmensen en de dringende behoefte aan snelle woningbouw. “Dat snijdt elkaar”, erkent Pos. “We moeten opschalen, maar er zijn niet genoeg handen.” Daar heeft de provincie Gelderland opdracht gegeven onderzoek te doen naar de voor- en nadelen van de zogenaamde typegoedkeuring van woningconcepten. De uitkomst? Dankzij een Erkende Kwaliteitsverklaring voor fabrieksmatige bouw staat de technische bouwkwaliteit vast. Gemeente kunnen nu veel sneller een omgevingsvergunning afgeven. “Dit betekent een enorme besparing in beoordeling capaciteit bij gemeenten, veel minder vertraging en een kortere doorlooptijd bij de vergunning afgifte. Daarbij staat het Komo certificaat ook in een register van de overheid (register TloKB). Dat betekent dat het bevoegd gezag er niet meer iets van mag vinden.”

Komo-keurmerk voor Prefab woningen

Om bouwprocessen te stroomlijnen, introduceerde Kiwa de beoordelingsrichtlijn BRL 7703: een procescertificaat voor industriële (prefab) woningconcepten van bijvoorbeeld hout of beton of een combinatie. Dit certificaat biedt overheden en opdrachtgevers de zekerheid dat prefab woningen voldoen aan strenge kwaliteitsnormen. “Ambtenaren die vergunningen moeten verstrekken, staan onder druk door personeelstekorten”, legt Pos uit. “Met een gecertificeerd bouwconcept kunnen ze vertrouwen op een gedegen kwaliteitscontrole, zonder elk project individueel onder de loep te nemen.”

Voor bouwbedrijven is het een kans om zich te onderscheiden in een competitieve markt. “Een gecertificeerd concept geeft niet alleen zekerheid, maar ook een voorsprong bij aanbestedingen en samenwerkingen”, aldus Pos.

Gefaseerde certificering voor bouwbedrijven

Voor bouwbedrijven betekent certificering volgens Pos niet alleen een kwaliteitsgarantie, maar ook een efficiënter proces. “Wie al gestandaardiseerd werkt, kan zich relatief eenvoudig certificeren. Bedrijven die nog stappen moeten zetten, kunnen gefaseerd worden gecertificeerd. Zo reduceren ze hun kwaliteitsborgingskosten stap voor stap. Daarnaast helpt het bedrijven hun interne processen verder te professionaliseren. Het dwingt bedrijven na te denken over hun manier van werken en hoe ze kwaliteit structureel kunnen borgen. Dat komt niet alleen de individuele onderneming ten goede, maar de hele sector.”

Van wijnen loopt voorop

Vorig jaar wist bouwbedrijf Van Wijnen het eerste KoMo procescertificaat in de wacht te slepen voor prefab woningconcepten met betonnen casco (woonproduct: Fijn Wonen). Hun digitale ontwerpproces zorgt ervoor dat woningen snel en foutloos samengesteld worden. Inmiddels heeft Van Wijnen ook het KoMo-procescertificaat voor de assemblage van prefab woningen op zak. “Een mijlpaal”, vindt Pos. “Van Wijnen bewijst dat betaalbaar bouwen met hoge kwaliteit geen utopie is. Door woningen speels te plaatsen, met wisselende gevels en type, ontstaat een gezellige wijk die niet lijkt op de jaren 80 rijwoningen.”

De toekomst: certificeren als standaard

“Productcertificaten hebben zich in de bouw bewezen. Het is nu belangrijk dat producenten met het procescertificaat voor woningen vanuit een fabriek of samengesteld vanuit meerdere fabrieken bewijzen dat alle processen geborgd zijn. Hierdoor kunnen onnodige regels in de toekomst misschien worden afgeschaft.”

Prefab en certificering vormen een krachtige combinatie. “Als overheid, bouwbedrijven en certificeringsinstanties de handen ineenslaan, kunnen we nederland voorzien van betaalbare, kwalitatieve woningen. Kiwa voert hiervoor duurzaamheid berekeningen uit zoals voor de MPG of test nieuwe biobased materialen”, besluit Pos.

Persoonlijke vragen Jeroen Pos, Business Development Manager WKB KIWA

WAT IS HET ALLERBELANGRIJKSTE DAT WE NU NODIG HEBBEN IN DE WONINGMARKT:
Betaalbare woningen – niet enkel voor starters, maar ook voor het middensegment dat nu in te grote woningen blijft zitten.
MOET DE REGIE WEER BIJ HET RIJK LIGGEN OF JUIST LOKAAL HOUDEN:
De overheid moet regie houden als het gaat over het beschermen van vrije ruimte en natuur én over bevolkingsgroei. Dat is immers een politiek onderwerp.
HOE HOUDEN WE WONEN BETAALBAAR:
Door industrialisatie in de bouw, als reactie op minder arbeidscapaciteit en schaarste aan grondstoffen. Dat levert hogere kwaliteit tegen een lagere prijs, mits er bouwstromen worden georganiseerd. Door slecht beleid zijn starters nu de dupe van marktwaarden die niet overeenkomen met reële woningwaarden. De politiek zou een subsidie of prikkel moeten bieden aan starters en mensen die kleiner willen gaan wonen zodra hun kinderen uit huis zijn.
WELKE BIJDRAGE WIL JIJ LEVEREN:
Ik ben dankbaar voor mijn rol binnen Kiwa, waarin wij met onze diensten aansluiten op verschillende thema’s en transities in de bouw.
WELKE FACTOREN ZIJN BELANGRIJK VOOR DE WOONMILIEUS VAN DE TOEKOMST:
Niet enkel het type woning, maar de sociale verbinding. Jongeren met ouderen, gezinnen in dynamische buitenomgevingen – zodat we weer naar elkaar omkijken.
WAT BETEKENT DUURZAAMHEID VOOR JOU:
Duurzaamheid begint bij de keuzes die je maakt – bijvoorbeeld wat je koopt. Als iets van plastic is, moet je je afvragen of het lang meegaat. We moeten zuiniger omgaan met wat we hebben, minder kopen, en streven naar verpakkingsloos consumeren.
HERONTWIKKELING OF NIEUWBOUW:
Alles begint bij instandhouding. Daarna volgt de afweging: kan er worden gedemonteerd en met hergebruik worden gewerkt in nieuwbouw?
WAAR LIGGEN DE MEESTE KANSEN, BINNENSTEDELIJK OF IN HET BUITENGEBIED:
De vraag is kort door de bocht – ruimte moeten we vooral slim benutten.
HOE KUN JE AANTREKKELIJKE WONINGEN BLIJVEN BOUWEN IN DEZE MARKT:
Meer woningconcepten, mét ruimte voor creativiteit. Denk bijvoorbeeld aan gevels die eenvoudig weer kunnen worden verrijkt met ornamenten. Terug naar karaktervolle, mooie gevels.
ZETTEN WE IN OP STANDAARDISERING OF BLIJVEN WE MAATWERK LEVEREN:
Beide. Ook maatwerk kan deels meer conceptmatig plaatsvinden. Het is vooral afhankelijk van hoe diep de bodem van de beurs is.
HOE SPELEN WE IN OP TRENDS ALS GEMEENSCHAPPELIJKE VOORZIENINGEN:
Super interessant – meer delen met elkaar leidt tot meer respect en samenhang.