Teveel mensen staan volstrekt buitenspel op de woningmarkt, dat steekt ons

Gestart in 2003, is Ramón Mossel Makelaardij O.G. de afgelopen decennia uitgegroeid tot hét allround makelaarskantoor in Amsterdam. Bij bestaande woningen en nieuwbouwprojecten kunnen respectievelijk particulieren en professionals bouwen op de (markt)kennis en ervaring van het gedreven team van het succesvolle makelaarskantoor. Het succes maakt eigenaren Ramón Mossel en Steven van der Weijden niet blind voor de problemen in de samenleving in het algemeen en op de woningmarkt in het bijzonder.

Ramón Mossel Makelaardij bestond vorig jaar twintig jaar, een jubileum waar op gepaste wijze bij werd stilgestaan. Twee jaar geleden verhuisde het kantoor binnen Amsterdam-Zuid van de Maasstraat naar een nieuw kantoor aan de Arent Janszoon Ernststraat op het Gelderlandplein.

Oprichter en naamgever Ramón Mossel kon enkele jaren geleden Steven van der Weijden verwelkomen als compagnon. Binnen het vijftienkoppige team focust hij zich op bestaande woningen, terwijl Mossel zich vooral met nieuwbouwprojecten bezighoudt. ‘Dat we in beide marktsegmenten in zowel kwalitatief als kwantitatief opzicht tot de top van Amsterdam behoren, is bijzonder en tekenend voor de structuur en professionaliteit van het kantoor’, verzekert Van der Weijden.

So far so good? En ze leefden nog lang en gelukkig? Ja en nee. Mossel en Van der Weijden verzekeren dat het crescendo gaat met het kantoor en dat de toekomst er goed uit ziet, maar voegen er meteen aan toe dat ze als geen ander in staat zijn om het succesverhaal in perspectief te plaatsen. Mossel: ‘De realiteit is dat de Amsterdamse woningmarkt, want laten we ons daarop focussen, bijzonder slecht functioneert. Dat komt door schaarste, maar ook door de keuzes van de lokale en landelijke overheid.’ Van der Weijden: ‘Het frustrerende is dat het al jaren zo is en dat er geen zicht is op verbetering.’ Mossel: ‘Sterker nog: het wordt steeds erger. ‘Politiek staat gezonde woningmarkt in de weg’ luidde een paar jaar geleden de kop boven een interview met mij in VG Visie. Die kop zou je nu zo weer kunnen gebruiken.’

‘Wij zijn er voor gezinnen, wij zijn er voor starters, wij zijn er voor iedereen’ valt op jullie site te lezen. Dat is dus niet zo?

Mossel: ‘ We proberen het, absoluut, en slagen daar gelukkig ook in, maar het wordt onze zoekende klanten echt heel moeilijk gemaakt. Binnen de Amsterdamse woningmarkt is ons werkgebied relatief klein, want minder dan dertig procent bestaat uit koopwoningen. Het overgrote deel bestaat uit sociale huurwoningen. Bottom-line is dat steeds meer doelgroepen volstrekt buitenspel staan op die door schaarste beheerste woningmarkt.’

Van der Weijden: ‘Gevolg is dat mensen met cruciale beroepen, zoals leraren, verplegers, politieagenten, trambestuurders en noem maar op, de stad verlaten en dat het daardoor in Amsterdam maatschappelijk begint te piepen en te kraken.’

Mossel: ‘Voor ons is dat niet nieuw, omdat wij niet alleen werken maar ook wonen in Amsterdam. Wij ervaren het dus ook allemaal zelf. De problemen op de woningmarkt gaan ten koste van het functioneren en de kwaliteit van de stad.’

‘EEN GEZONDE, EVENWICHTIGE WONINGMARKT IS EEN VAN DE PIJLERS ONDER EEN VITALE, GEZONDE ECONOMIE’

Is het echt zo erg?

Mossel: ‘Ja. Treinen, trams en bussen die niet rijden, lessen op scholen die uitvallen, kinderdagverblijven die om de haverklap weer noodgedwongen een dag dicht moeten blijven… Het heeft allemaal te maken met personeelsgebrek, dat je niet los kan zien van een enorm gebrek aan huur- en koopwoningen voor mensen met een middeninkomen.’

Van der Weijden: ‘Het meest frustrerende is dat het overheidsbeleid daarbij zelfs averechts werkt. Toen we hoorden van de plannen van minister De Jonge om beleggers aan te pakken, zeiden we meteen tegen elkaar: dat gaat niet werken.’

Mossel: ‘Het gevolg is vooral geweest dat veel beleggers om redenen die iedereen inmiddels wel kent de woningen die ze voorheen verhuurden zijn gaan verkopen. En institutionele beleggers zijn de hand op de knip gaan houden Dat leidde tot nog meer schaarste en dus hogere huurprijzen op de middeldure en dure huurwoningmarkt. Ondanks het belastingvoordeel dat ze genieten, kunnen zelfs expats daardoor bijna niets betaalbaars meer vinden. Nederlandse bedrijven zien hun concurrentiepositie daardoor achteruit hollen, terwijl succesvolle ambitieuze mensen en Nederlandse talenten die net van de universiteit komen hun heil in het buitenland zoeken. Dat zien we echt gebeuren. En het zijn geen incidenten, maar gaat het echt om substantiële aantallen.’

Van der Weijden: ‘Die braindrain illustreert op heel pijnlijke wijze dat een gezonde, evenwichtige woningmarkt een van de pijlers is onder een vitale, gezonde economie.’

Voor we het over de oplossingen gaan hebben: wat zijn de grootste problemen op de Amsterdamse woningmarkt?

Mossel: ‘Die oplossingen en problemen hangen nauw met elkaar samen. Dat de woningmarkt wordt gekenmerkt door schaarste en disbalans, komt deels omdat de gemeente tachtig procent van de grond in handen heeft. Een prachtige positie, zou je zeggen, om bij verkoop te zeggen: ontwikkelaar, in ruil voor een lagere grondprijs eis ik dat er betaalbare woningen worden gebouwd voor mensen die een maatschappelijke bijdrage kunnen leveren aan Amsterdam. In plaats daarvan blijft de gemeente de hoofdprijs vragen voor de grond, waardoor de ontwikkelaar z’n businesscase alleen rond krijgt met woningen die onbetaalbaar zijn voor mensen met beroepen die nou net zo hard nodig zijn in de stad.’

Van der Weijden: ‘Vergis je niet wat voor impact het heeft als je keer op keer achter het net vist. Als er tachtig gegadigden zijn voor een woning, zijn uiteindelijk alleen de verkoper en de koper blij, al lacht de koper als een boer met kiespijn want hij/ zij heeft fors moeten overbieden. Maar er zijn 79 mensen zwaar teleurgesteld. Als je dat een aantal keren is overkomen, komt er een moment waarop je zegt: de groeten Amsterdam, ik ga mijn geluk elders beproeven.’

Mossel: ‘Misschien wel het grootste probleem in Amsterdam is dat de doorstroming totaal tot stilstand is gekomen. Ongeacht de levensfase waarin iemand zich bevindt vangt daardoor vrijwel iedereen bot, die toe is aan een woning die beter past bij zijn of haar nieuwe situatie.’

‘MISSCHIEN WEL HET GROOTSTE PROBLEEM IN AMSTERDAM IS DAT DE DOORSTROMING TOTAAL TOT STILSTAND IS GEKOMEN’

Welke oplossingen zijn volgens jullie een no-brainer voor een minister of wethouder van Wonen?

Mossel: ‘Ik vraag me serieus af of de rigoureuze oplossingen die noodzakelijk zijn nog wel mogelijk zijn in het huidige politieke klimaat, met heel veel verschillende partijen en partijtjes die stuk voor stuk hun eigen belangen en stokpaardjes hebben. Maar we blijven ons ervoor inzetten: het maakt me niet uit hoe, door een fonds op te richten of door de markt ruim baan te geven, maar linksom of rechtsom moet in de eerste plaats de bouw van betaalbare huur- en koopwoningen op gang komen. Het gaat daarbij niet alleen om de kwantiteit maar ook om het juiste type woningen, voor singles, stellen en gezinnen waarvan de kostwinners een cruciaal beroep hebben. Ik ben ervan overtuigd dat de doorstroming dan weer op gang komt en dat er in alle woningcategorieën en voor alle leeftijden en doelgroepen meer lucht en ruimte komt.’

Van der Weijden: ‘ Overheden en politici moeten in de eerste plaats stoppen met de proefballonnetjes die ze om de haverklap oplaten en die nergens toe leiden of zelfs averechts werken. Als er een Deltaplan Wonen nodig is om de bouw van grote aantallen middeldure huur- en koopwoningen mogelijk te maken, vind ik het prima. Het belangrijkste is dat de keuzes daarvoor eerst worden gemaakt en dat daarna alles op alles wordt gezet om consequent vast te houden aan die keuzes en ze om te zetten in concrete acties die ongeschonden de eindstreep halen.’

Poeh… Jullie hadden ook een reclamepraatje kunnen houden over Ramón Mossel Makelaardij…

Mossel: ‘Klopt, maar de huidige situatie op de woningmarkt gaat ons echt aan het hart. Een dak boven je hoofd is meer dan een primaire levensbehoefte, ook in deze prachtige stad. Het heeft maatschappelijk zo enorm veel impact. We houden van ons kantoor en ons werk en zijn goed in wat we doen, maar het steekt ons dat we zoveel mensen níet kunnen helpen aan de woning die bij ze past.’

Van der Weijden: ‘Laat staan dat we iemand in Amsterdam kunnen helpen tijdens de héle wooncarrière die hij of zij doorloopt, van starterswoning tot seniorenappartement. Dat is onze droom. Ik weet ook wel dat die niet vandaag op morgen zal uitkomen en dat dit artikel het verschil niet gaat maken, maar dat is geen reden om cynisch of onverschillig te worden. En Ramón zei het net al: we blijven ons inzetten voor een gezonde woningmarkt.’