Toevoegen woningen grote kans voor Tilburg-Noord

In Tilburg-Noord worden 5.000 nieuwe woningen toegevoegd, met de kracht van de wijk als uitgangspunt. In het transformatieproces staan initiatieven vanuit de bewoners centraal. José van der Plas, gebieds ontwikkelaar bij BPD, en Alexander de Bonth, gebiedsontwikkelaar bij VolkerWessels, werken hierin samen met de gemeente en WonenBreburg. ‘Het gaat niet alleen over aantallen, we willen echt een beter leefklimaat maken voor huidige én toekomstige bewoners.’

De vastgoedsector is vaak een harde wereld, die tegelijkertijd wel degelijk ook een zachte kant heeft. Voor José van der Plas van BPD is dat een belangrijke drive achter haar dagelijkse werkzaamheden. José: ‘Het draait om samen de wil te creëren om iets moois voor elkaar te krijgen. Als gebiedsontwikkelaar hou ik me vooral bezig met het bouwen van samenwerkingen, het in gang zetten van complexe processen.’ In Tilburg-Noord is Alexander de Bonth, haar evenknie vanuit VolkerWessels, daarbij ‘partner in crime’. Alexander: ‘Ik hou enorm van puzzelen en vind het een uitdaging om te werken in grote, complexe processen. En puzzelen is precies wat we in Tilburg-Noord aan het doen zijn: we doen veel nieuwe dingen en we bedenken tijdens dit proces steeds weer nieuwe mogelijkheden.’

Kwaliteit

Tilburg heeft, net als veel andere steden, een groot woningtekort. De behoefte aan woningen is groter dan wat er wordt bijgebouwd. José: ‘Wat Tilburg onderscheidt is dat de stad echt aan de weg timmert om uit de vogelen hoe het wél kan: hoe krijgen we al die benodigde woningen ingepast? Voor Tilburg-Noord is de ambitie om 5.000 woningen toe te voegen, terwijl je ook een fijn en prettig leefklimaat wil blijven bieden. Dat vraagt om aandacht voor kwaliteit, het gaat niet alleen over de aantallen. Heel belangrijk voor ons is de aandacht voor wat er speelt in de wijk. Het toevoegen van woningen wordt hier echt gezien als kans om ook op maatschappelijk gebied meer voor elkaar te krijgen.’

Lastig

Beiden kennen stad en omgeving goed. José, geboren Zeeuwse, woont al sinds haar studententijd in Eindhoven en Alexander is zelfs geboren in Tilburg en woont momenteel op een steenworp afstand van de stad. Voor buitenstaanders is Tilburg misschien een beetje lastige stad om van te houden, denkt hij. ‘Het heeft niet dat pittoreske van Breda of Den Bosch. Terwijl het gewoon een hele leuke, bruisende en toffe stad is waar heel veel gebeurt. Er zijn hier veel mooie projecten gerealiseerd, ook in moeilijke tijden. Dat kan door de goede samenwerking tussen markt en gemeente. Dat vind ik echt een belangrijk kenmerk van Tilburg.’ Ook José heeft een hart voor de stad. ‘Ik vind juist die can-do mentaliteit zo aantrekkelijk van Tilburg. Niet lullen maar poetsen. We schreeuwen niet van de daken wat we allemaal doen, maar stiekem doen we kei veel. Er is enorm veel enthousiasme in de stad en er zijn echt hele leuke plekken.’

‘HET DRAAIT OM SAMEN IETS MOOIS VOOR ELKAAR TE KRIJGEN’

Omslag

De stad maakt een stevige omslag, constateert Alexander. ‘Het is allang geen industriestad meer, maar een stad met een stabiele basis door een grote groep MKB’ers.’ Ook de aanwezigheid van de universiteit en hogescholen helpt enorm. Nu komen er ook nieuwe bewoners en bedrijven. De vernieuwing van Tilburg-Noord is een van de grote initiatieven van de stad om de leefbaarheid te verbeteren. José is al langere tijd betrokken bij de wijk. ‘Het is een gebied waar op sociaal-maatschappelijk gebied echt wel wat aan de hand is. Wat je veel ziet in de wijken uit de jaren ‘60 ’70, een kwetsbaarheid door veel sociale woningen bij elkaar. De draagkracht van de inwoners neemt af, en daarmee ook het voorzieningenniveau. De dichtheid van bewoners is flink afgenomen. Op het Verdiplein zie je dat er nog wel een supermarkt is die ervoor zorgt dat er nog wat mensen komen, maar de rest van het winkelcentrum kent een groot verloop onder ondernemers.’

Pot voor de wijk

Het Verdiplein is dan ook bij uitstek een fantastische plek om met het toevoegen van meer woningen ook te zorgen voor meer draagvlak van voorzieningen. Bijzonder is de aanvliegroute van de transformatie, waarbij de bestaande krachten in de wijk het uitgangspunt vormen om de wijk verder te versterken. Daarvoor is een wijkfonds opgericht, een initiatief waar beide collega’s nauw bij betrokken zijn en zelfs beiden bestuurslid zijn. José: ‘De mensen zijn trots op de wijk en er gebeuren echt gave dingen hier. Dat willen we helpen verder te brengen.’ De samenwerkingspartijen in Tilburg-Noord, naast BPD en VolkerWessels, de gemeente U bent halverwege en corporatie WonenBreburg, hebben niet alleen de ambitie om veel woningen te bouwen, er wordt nadrukkelijk ook substantieel geïnvesteerd in de sociaal-maatschappelijke opgave. José: ‘Vanaf het begin van de samenwerking hebben we gezegd dat we willen aansluiten bij de kracht van de huidige bewoners. Het doel is om voor en door bewoners iets te doen aan wat er speelt in de wijk. En dan gaat het over zaken als extra huiswerkbegeleiding voor kinderen, over veiligheid, elkaar kunnen ontmoeten, bewegen voor ouderen. Bewoners kunnen initiatieven indienen die geld nodig hebben om van start te kunnen en die gerelateerd zijn aan de opgave in de wijk. Een inwonerspanel beslist daarover, het is echt een pot voor de wijk.’

Treintje

Voor de fysieke bouwprojecten staan er inmiddels twee deelprojecten op de rol die snel van start kunnen gaan, met de nieuwbouw van in totaal zo’n 400 woningen. Voordeel is dat deze verrijzen op braakliggende grond. Voor de corporatie wordt zo ook schuifruimte gecreëerd voor als straks de bestaande woningen worden aangepakt. Zo moet een treintje gaan ontstaan richting de transformatieopgaven zoals voor het Verdiplein, de echt complexe projecten. In 2021 zijn de afspraken tussen de vier partijen bekrachtigd in een samenwerkingsovereenkomst voor de fysieke én sociaal-maatschappelijke aanpak van Tilburg Noord. Het recent door de gemeente Tilburg en corporaties opgestelde gebiedsperspectief vormt een belangrijk kader voor de samenwerking.

Alexander de Bonth Gebiedsontwikkelaar VolkerWessels

‘HET IS NIET ALLEDAAGS OM MET EEN CORPORATIE ÉN GEMEENTE SAMEN TE WERKEN IN HETZELFDE TEAM. DAT WAS BEST WENNEN VOOR IEDEREEN’

Goede kant

Er is hier daadwerkelijk sprake van puzzelen, want de opgaven en de samenwerking zijn niet bepaald doorsnee routinewerk. Alexander: ‘Het is niet alledaags om met een corporatie én gemeente samen te werken in hetzelfde team. Dat was best wennen voor iedereen. We proberen echt openheid te creëren met elkaar. Zeker in een complexe wijk als Tilburg-Noord moet je heel precies en goed kijken naar welke ingrepen je doet. En dan moet dat ook sociaal-maatschappelijk zinvol zijn én geld opleveren. Dat is een extra opdracht die we onszelf hebben meegegeven. Bovenop alle opgaven waar je sowieso al mee te maken hebt, zoals hittestress, waterberging, stikstof, elektriciteitsaansluitingen, en noem maar op.’ José vult aan: ‘Het is eigenlijk elke keer het grote plaatje in ogenschouw nemen en dan weer inzoomen: wat betekent dat dan precies voor deze plek of voor de volgende stap? Maar dat maakt het ook weer heel erg leuk. De samenwerking is anders, het proces is nieuw. Soms zitten we een beetje in elkaars rollen. We moeten het allemaal nog uitvinden. Dat is superleuk maar soms ook frustrerend, en dat hoort er ook gewoon bij. Wat ons verbindt is het commitment om ons meerjarig te verbinden aan de wijk. Met elkaar die wijk een duw de goede kant op geven.’

José van der Plas Gebiedsontwikkelaar BPD

‘WAT ONS VERBINDT IS HET COMMITMENT OM ONS MEERJARIG TE VERBINDEN AAN DE WIJK’

Loslaten

Tegelijkertijd moet het uiteraard ook allemaal ‘uit’ kunnen, de combinatie van woningbouw en sociaal-maatschappelijke aanpak. Dat vraagt om een slimme financiële koppelingen. José: ‘De woningbouw willen we benutten om met de waardesprong die daar ontstaat, de sociaal maatschappelijke opgave mee te nemen. Het geld voor de sociale programma’s wordt gegenereerd door de woningbouw. Dat is een extra dimensie in onze samenwerking en dat maakt het soms ook gewoon lastig. Als bedrijven zijn we er enorm goed in om heel gestructureerd een woningproject uit de grond te stampen. Wat we in de samenwerking hebben we geleerd is dat alle partijen aan tafel soms ook even dingen los moeten durven te laten. We moeten leren meebewegen op de energie van de wijk. Meegaan in een gezamenlijk zoekproces in plaats van zelf direct je plan uit te rollen.’ We bemoeien ons behoorlijk veel met elkaar in de samenwerking, lacht Alexander. ‘Ja dat is soms erg irritant. Maar uiteindelijk levert het op dat je beter met elkaars bril kunt kijken en zo echt tot een beter plan kan komen. Je moet vertrouwen hebben in elkaars organisaties, maar vooral ook in elkaar.’

Persoonlijke vragen Alexander de Bonth, Gebiedsontwikkelaar VolkerWessels

VOORAL BEZIG MET:
Mooier maken van Tilburg-Noord
WIL BEREIKEN:
Tilburg-Noord als hotspot in Tilburg
OVER 10 JAAR:
Ben ik nog steeds betrokken bij Tilburg-Noord
HET KANTOORMOMENT VAN DE DAG:
Het moment dat alle collega’s aanwezig zijn
BESTE RESTAURANT:
Inza’s seoulkitchen
DE LEKKERSTE KOFFIE:
Koffiebranderij Locals
WAAR STAAT DE STAD VOOR IN VIER WOORDEN:
Ambitieus, bruisend, verborgen, vernieuwend
FAVO PUBLIC SPACE:
Vijfsprong Noordstraat, Nieuwlandstraat, Korte Schijfstraat, Tuinstraat, Stationsstraat
FAVORIETE WINKEL:
Jimmy’s mode
MOOISTE GEBOUW:
Aula van de universiteit
MOOISTE STRAAT:
De vernieuwde Stationsstraat
PERSOONLIJKE CITY SECRET:
Draaimolen festival
EERSTE HERINNERING AAN TILBURG:
Met mijn ouders uiteten op de Korte Heuvel
WELKE MENSEN MAKEN ECHT VERSCHIL IN TILBURG:
Iedereen die zich inzet voor de leefbaarheid in deze stad
WELKE BUURT IS ECHT IN OPKOMST:
Tilburg-Noord
WAT GAAT ECHT GOED IN DE STAD:
Investeringsbereidheid van marktpartijen én overheid
EN WAT MOET ECHT BETER:
Filevorming op de city-ring
WAT MAG NOOIT WEG OF VERANDERD WORDEN:
De ruimte die de stad neemt om te vernieuwen en te experimenteren
WAAR IN DE STAD BEN JE GRAAG ALS JE EVEN TIJD VOOR JEZELF NODIG HEBT:
Hasseltse kapel en directe omgeving
WAT IS DE MOOISTE ROUTE OM TE HARDLOPEN OF TE FIETSEN:
Tilburg-Noord en landschapspark Pauwels