VG Visie Daily #133: ‘Bouwen is cruciaal, maar een sterke gemeenschap is minstens zo belangrijk’

Mohamed Acharki is bestuursvoorzitter van de Amsterdamse woningcorporatie Rochdale. Hij vertelt over de ambities van de organisatie en zijn eigen rol daarin. Maar ook over hoe zijn jeugd hem heeft gevormd, hoe hij de woonsector binnenrolde en waarom het zo belangrijk is om mensen een duwtje in de juiste richting te geven.

Ik las dat jij bent opgegroeid in Noord-Marokko. Hoe was jouw jeugd daar?

‘Ik ben opgegroeid in een kleine gemeenschap waar de overheid zich eigenlijk niet mee bemoeide. Alles deden we samen: van landbouw tot het bouwen van huizen. Iedereen hielp elkaar. Het was letterlijk een participatiesamenleving in het kwadraat. Die manier van leven heeft me gevormd. Het besef dat je er voor de ander moet zijn, zit diep in mij verankerd.’

Wat betekende dat in de praktijk?

‘Als er een huis gebouwd moest worden voor een jong stel, dan hielp de hele gemeenschap mee. Oogsten gebeurde samen. En samen eten was vanzelfsprekend. Je kende iedereen, en iedereen kende jou. Dat schepte een groot gevoel van verbondenheid.’

Wanneer kwam je naar Nederland?

‘Op mijn achttiende. Ik was eerst niet van plan om te blijven. Mijn ouders woonden hier al, en ik kwam in de vakanties. Maar mijn moeder besloot dat het genoeg was geweest met al dat heen en weer reizen. Ze zei: nu blijf je hier.’

Hoe kwam je in de woonsector terecht?

‘Eigenlijk had ik een totaal andere richting in gedachten. Ik zocht werk en ging op gesprek bij de politie. Daar kon ik iets betekenen voor mensen, dacht ik. Daar word je een ‘diender’, zoals ze dat noemen. Maar degene met wie ik sprak, dacht daar anders over. Ze vond dat ik beter paste bij de dienst Volkshuisvesting. Ze belde ter plekke de directeur en zei: ik heb hier een enthousiaste jongeman, volgens mij past hij goed bij jullie. Ik begon dus bij de dienst Volkshuisvesting in Utrecht en later bij het Gemeentelijk Woningbedrijf, dat in 1993 werd geprivatiseerd. Dat werd de woningcorporatie Mitros, waar ik twaalf jaar heb gewerkt. Daarna volgde de Brabantse corporatie Zayaz en nu dus Rochdale.’

Wat trok je aan in dat werk?

‘Het besef dat een dak boven je hoofd de basis is voor alles. Zonder een woning kun je niet meedoen in de maatschappij. Dat besef is altijd mijn drijfveer geweest. Ik heb ooit getwijfeld om over te stappen naar het onderwijs, omdat ik het belangrijk vind om te investeren in jongeren. Maar uiteindelijk besloot ik dat ik in de volkshuisvesting net zo goed het verschil kunt maken, juist omdat we bij mensen achter de voordeur komen.’

Je carrière lijkt gekenmerkt door mensen die in jou geloofden. Is dat ook hoe jij leidinggeeft?

‘Absoluut. Ik heb zelf ervaren hoe belangrijk het is als iemand je een duwtje in de juiste richting geeft. Eerst was er die vrouw bij de politie, die me richting Volkshuisvesting stuurde. Daarna mijn leidinggevende, die me stimuleerde om accountmanager te worden. Als mensen in je omgeving je talent zien en je net dat zetje geven, kan dat een wereld van verschil maken.’

Hoe pas je dat toe binnen Rochdale?

‘Door oog te hebben voor talent. Het is heel makkelijk om functies en structuren leidend te maken in een organisatie. Maar het belangrijkste is dat je ziet wat mensen kunnen en ze daar de ruimte voor geeft. Soms hebben mensen alleen dat kleine duwtje nodig om door te groeien.’

Je hebt gewerkt bij corporaties in Utrecht, Den Bosch en nu Amsterdam. Wat zijn de grootste verschillen?

‘In Den Bosch of Utrecht kun je als corporatie relatief snel resultaten boeken. Werk je aan dakloosheid, dan gaat het om een paar honderd woningen per jaar en een overzichtelijke samenwerking met de gemeente en maatschappelijke organisaties. In Amsterdam praat je over 13.000 tot 14.000 daklozen. Dat is een compleet andere schaal. Hier moeten corporaties, gemeente en zorginstellingen echt structureel samenwerken en dan nog zijn de problemen groter dan we kunnen oplossen.’

Wat zijn de grootste uitdagingen voor Rochdale?

‘Onze missie draait om het versterken van buurten. Want wonen is méér dan een dak boven je hoofd. Naast je huis, je straat, je buurt zijn ook je buurt, buurtactiviteiten en voorzieningen van belang om ergens fijn te wonen. We willen dus niet alleen woningen bouwen, maar ook gemeenschappen ondersteunen. Er zijn grote verschillen in kansen tussen wijken in Amsterdam. Wij willen helpen die verschillen te verkleinen en mensen een steuntje in de rug geven. Of het nu gaat om jongeren zonder startkwalificatie of mensen in armoede, we willen samenwerken met andere organisaties om hen vooruit te helpen.’

Kun je dat concreet maken?

‘Neem bijvoorbeeld schuldenproblematiek. Een corporatie kan zeggen: je betaalt de huur niet? Dan ontruimen we je woning. Maar wij willen samenwerken met schuldhulpverlening en andere partijen om te voorkomen dat iemand op straat belandt. Of neem woongroepen: we hebben al 61 woongroepen en sinds we onze nieuwe strategie hebben gepubliceerd, hebben zich al vijf nieuwe initiatieven gemeld. Als wij een nieuwbouwproject hebben, kijken we of we zo’n groep kunnen faciliteren.’

Hoe combineer je de sociale kant met de bouwopgave?

‘Voor mij is dat geen tegenstelling. Meer woningen bouwen betekent dat je mensen helpt. Maar vastgoed is een middel, geen doel op zich. Wat we bouwen, moet bijdragen aan de gemeenschap.’

Is dat moeilijk in een markt waar commerciële ontwikkelaars vooral mikken op dure woningen?

‘Het is een balans. Ontwikkelaars moeten geld verdienen, dat snap ik. Maar als je in een goede samenwerking zit tussen gemeente, corporaties en marktpartijen dan kun je zowel betaalbare woningen bouwen als een gezonde business creëren. Gemeenten spelen daarin een cruciale rol, bijvoorbeeld door gronduitgifte en prijsstelling.’

Wat voor leiderschap is nodig in jouw rol?

‘Voor mij draait leiderschap om het creëren van de juiste omstandigheden voor anderen om hun werk goed te doen. Ik geloof in dienend leiderschap. Mijn taak is niet om te zeggen hoe alles moet, maar om te zorgen dat mijn medewerkers en partners optimaal kunnen samenwerken. Als bestuurder moet je het vertrouwen van bewoners winnen, zodat zij zich gehoord voelen. Alleen zo maak je echt een verschil in buurten.’

Je hebt een duidelijke visie, maar klinkt niet als iemand die rigide vasthoudt aan een top-down aanpak.

‘Nee, dat werkt ook niet. Ik geloof in relaties, in samenwerking. In Nederland heerst soms nog een cultuur van wantrouwen tussen marktpartijen en overheden. Aannemers vertrouwen de overheid niet, en andersom. Terwijl we elkaar nodig hebben. Als je elkaar iets gunt en samenwerkt, kun je veel meer bereiken. Dat geldt binnen mijn organisatie net zo goed als in de stad. Bouwen is cruciaal, maar een sterke gemeenschap is minstens zo belangrijk.’

Persoonlijke vragen Mohamed Acharki, woningcorporatie Rochdale

WERKT ALS:
bestuursvoorzitter
BESTE RESTAURANT…
‘Als ik tijd heb, kook ik graag. Het liefst voor mijn gezin.;
DE LEKKERSTE KOFFIE…
‘De koffie op mijn werk. Larisa maakt de beste koffie van de stad.’
WAAR STAAT AMSTERDAM VOOR?
‘Barmhartig en gastvrij. Solidair en optimistisch.’
FAVO PUBLIC SPACE…
‘(De onderdoorgang van) het Rijksmuseum.’
FAVORIETE WINKEL…
‘Heb ik niet. Ik heb een hekel aan winkelen.’
MOOISTE GEBOUW IN AMSTERDAM…
‘Het Schip in de Spaarndammerbuurt, van architect Michel de Klerk.’
MOOISTE STRAAT…
‘De Vespuccistraat: Amsterdamse School in optima forma.’
WELKE MENSEN MAKEN ECHT VERSCHIL IN DE STAD…
‘Onze wijkbeheerders. En alle andere mensen die in de stad, vaak in de frontlinie, fantastisch werk doen.’
WELKE INNOVATIE WERKT IN DE STAD…
‘De innovatie die onze woningen gaat verduurzamen en van het gas af gaat helpen.’
WELKE BUURT IS ECHT IN OPKOMST…
‘Bos en Lommer.’
WAAR ERGERT U ZICH AAN IN DE STAD…
‘Hufters op fatbikes.’
WAT GAAT ECHT GOED IN DE STAD…
‘De stad is meer dan stenen alleen. Er is tegenwoordig veel oog en aandacht voor de leefbaarheid.’
WAARAAN BENT U HET MEEST GEHECHT IN DE STAD…
‘De smeltkroes die Amsterdam is.’
EN WAT MOET ECHT BETER…
‘Het gesprek tussen de verschillende bevolkingsgroepen.’
WAT MAG NOOIT WEG OF VERANDERD WORDEN…
‘Het optimisme van Amsterdam. De moed, durf en lef van deze stad.’
WAAR IN DE STAD BEN JE GRAAG ALS JE EVEN TIJD VOOR JEZELF NODIG HEBT…
‘Het Vondelpark.’
WAT IS DE MOOISTE ROUTE OM TE HARDLOPEN OF TE FIETSEN…
‘De Sloterplas.’
WAT IS UW DEVIES…
‘Samen kom je verder.’