Wijken met veerkracht: Heijmans &Co verbindt mens en stad

Stadswijken zijn voortdurend in beweging. Tussen bakstenen en bewoners ontstaan verhalen van verandering, veerkracht en verbinding. Bij Heijmans begint gebiedsontwikkeling dan ook niet op de tekentafel, maar bij de mensen. Met luisteren en samenwerken als fundament bouwt Heijmans aan buurten die functioneren als leefgemeenschappen. Esther Fleers, directeur Heijmans Vastgoed: ‘De focus ligt niet op het eindbeeld, maar op het gezamenlijke proces; een dans tussen strategie en maatwerk, waarin iedere wijk een unieke benadering verdient.’

In diverse stadswijken laat Heijmans Vastgoed zien hoe gebiedsontwikkeling met oog voor de menselijke maat leidt tot duurzame resultaten. Geen uniforme blauwdruk, maar maatwerk dat past bij de buurt. Door de bestaande identiteit te koesteren, vernieuwing slim te faseren en te kiezen voor een divers woningaanbod, groeit de wijk van binnenuit. Heijmans betrekt bewoners actief bij de plannen en versterkt lokale kwaliteiten, met als resultaat buurten die toekomstbestendig zijn én goed voelen. Deze werkwijze voor stadswijken heeft de naam: Heijmans &CO.

Verbinding als fundament

De visie draait volgens Fleers om samen bouwen met én voor bewoners. ‘De tijd dat we alleen over een wijk beslissen, is voorbij. We herverdelen de zeggenschap, luisteren naar de mensen in de wijk en ontwikkelen plannen die echt gedragen worden.’ Het fundament voor deze aanpak zijn de vijf ontwikkelprincipes van Heijmans &CO: denken in de tijd (strategie voor nu én later), streven naar diversiteit in mens, natuur en functies, het (her)verdelen van zeggenschap, de wijk kennen als je broekzak en integraal samenwerken. Lokale kennis en betrokkenheid vormen de rode draad. ‘Het gaat uiteindelijk niet om stenen’, zegt Fleers, ‘maar om mensen. Om wijken waar je prettig kunt wonen, werken, ouder worden en vooral kunt samenleven.’

‘Wij maken ons echt onderdeel van de wijk’, zegt Fleers. ‘Onze projectleiders werken daar waar mogelijk vanuit een projectbureau midden in de wijk. Daarnaast organiseren we laagdrempelige activiteiten om bewoners met elkaar in contact te brengen.’ Deze aanpak gaat verder dan formele participatie. Heijmans zoekt actief de samenwerking op met corporaties, (sociale) ondernemers en lokale partijen. ‘Zo zorgen we er samen voor dat de ontwikkelopgave breder is dan woningbouw alleen. Ook sociaal-maatschappelijke vraagstukken worden aangepakt.’

Woningcorporatie Staedion en Heijmans ondersteunen lokale initiatieven zoals Sabra’s Boothcamp. Sabra zet zich vol passie en met positieve instelling op verschillende manier in voor de bewoners uit de wijk.

Van kwetsbaar gebied naar sterke wijk

Een treffend voorbeeld is de grootschalige herstructurering in Dreven, Gaarden en Zichten in Den Haag Zuidwest; één van de meest kwetsbare gebieden van Nederland. Tot 2040 werkt Heijmans hier samen met de gemeente Den Haag en woningcorporatie Staedion aan de transformatie van de wijk. Zo’n 2.000 verouderde sociale huurwoningen maken plaats voor circa 3.000 nieuwe sociale huurwoningen en 2.500 middenhuur- en koopwoningen. Maar deze gebiedsontwikkeling gaat verder dan alleen woningbouw. Heijmans, Staedion en de gemeente proberen de huidige bewoners weer perspectief te geven.

‘We investeren daarom ook in bestaande en nieuwe verbindingen en in het versterken van sociale structuren’, aldus Fleers. ‘Zo ontstaat een wijk waar mensen van verschillende achtergronden zich thuis voelen en naar elkaar omkijken.’ In Den Haag Zuidwest heeft Heijmans bijvoorbeeld de verbinding tot stand gebracht met het Longfonds. Hier is het project ‘BRUIS’ uit ontstaan, dat zich inzet voor een gezonde generatie. ‘In de komende tien jaar worden op tien locaties in Den Haag Zuidwest speelvoorzieningen gerealiseerd, als centrale plekken voor beweging, ontmoeting en verbinding in de buurt’, zegt Fleers.

Buurtmoeders Gaarden, Dreven voor de Zorgkamer Zuidwest. Een plek waar bewoners uit de wijk terecht kunnen voor vragen over zorg, welzijn, gezondheid en opvoeding. De Buurtmoeders Gaarden, Dreven zijn er op allerlei manieren voor de bewoners in de wijk. Ook dit initiatief wordt door Heijmans en Staedion ondersteund.

Ontwerp van het eerste nieuwbouwplan in de Van Deysselbuurt. In deze toren komen 140 sociale huurwoningen en 1.000 m2 maatschappelijke en commerciële ruimte. De realisatie van het gebouw geeft de huidige bewoners de kans om een nieuwe, duurzame en sociale huurwoning in hun eigen buurt te krijgen.

Sociaal ondernemerschap in Amsterdam Nieuw-West

Ook in Amsterdam nieuw-West werkt Heijmans aan de toekomst van de stad. In de Van Deysselbuurt ontwikkelde de organisatie samen met woningcorporatie Rochdale een gebiedsvisie, waarin leefbaarheid en veiligheid centraal staan. een belangrijk uitgangspunt: het stimuleren van (sociaal) ondernemerschap. Fleers: ‘Cascoland is een mooi voorbeeld. Zij helpen met het opzetten van lokale initiatieven. Zo wordt nu in de bestaande winkelpandjes aan de Van Deysselstraat ruimte geboden aan ondernemers die ook daadwerkelijk iets aan de wijk willen bijdragen. eén van de ondernemers runt er bijvoorbeeld een deelkeuken waar je als buurtkok gebruik van kunt maken. Zulke initiatieven zijn goud waard, ze brengen mensen bij elkaar en maken de wijk levendiger.’

De wijk als leidraad

Of het nu gaat om Den Haag Zuidwest of Amsterdam Nieuw West, steeds opnieuw staat de wijk zelf centraal in de aanpak van Heijmans. Geen projectmatige benadering van buitenaf, maar ontwikkelen vanuit de buurt; met aandacht voor wat er leeft, wie er woont en welke kansen er zijn.

Met deze integrale aanpak slaat Heijmans een brug tussen fysieke en sociale opgaven. De menselijke maat is daarbij geen bijzaak, maar de essentie. Fleers: ‘Het sociale domein is leidend, het fysieke volgt. Het draait om mensen.’