Circulair beton is een fantastisch product voor de woningbouw

We staan als Nederland voor een grote woningbouwopgave. Vanwege de klimaatproblematiek kan die alleen ingevuld worden op een manier die het milieu niet belast. Circulair dus. En dat is precies waarom New Horizon is opgericht, zegt Erik Koremans, directeur Material Balance bij New Horizon. ‘Wij gebruiken de stad als bron.’

Met de slogan: ‘Wij slopen niet, wij oogsten’ schudde New Horizon 7 jaar geleden de bouw- en sloopwereld compleet op. De ambitie: een circulaire bouweconomie realiseren en opschalen. Material Balance is binnen New Horizon verantwoordelijk voor (terug)levering aan de markt van een breed assortiment aan circulaire bouwmaterialen en grondstoffen, verkregen uit urban mining. ‘Wij gebruiken de stad als bron en niet de aarde’, legt Erik Koremans uit. ‘Dat doen we door bij de ontmanteling van gebouwen zo zuiver mogelijke reststromen te oogsten en die terug te brengen in nieuwe projecten. Zo besparen we CO2 en kunnen we de cirkel sluiten.’

Partnerships

Er wordt op verschillende manieren aan die opdracht gewerkt. Ten eerste via samenwerking in partnerships, zoals Urban Mining Collectieve (UMC), Circular Design Collective en Circle of Concrete. Het mooie aan deze partnerships is dat bedrijven met een sterke circulaire drive elkaar hier niet alleen vinden, maar ook versterken. ‘Wij zijn continu op zoek naar partners die de circulaire ambitie met ons delen en snappen dat we de enorme bouwopgave alleen waar kunnen maken met materialen met een lage milieulast’, zegt Koremans. Van daaruit ontstaan mooie dingen.

Product- en systeeminnovatie

Binnen de verschillende partnerships wordt enthousiast gewerkt aan product- en systeeminnovatie. Een mooi voorbeeld is de productie van circulair beton dankzij een innovatieve betonverwerkingstechnologie. ‘We hebben samen met onze partner Rutte, een grote betonproducent, geïnvesteerd in de Smart Liberator technologie. Hiermee kunnen we uit geoogste brokken beton de oorspronkelijke bestanddelen – grind, zand en cement – zuiver herwinnen om die weer opnieuw te gebruiken.’ Het resultaat: Urban Mining Concrete. Dit circulaire beton wordt breed toegepast in de woningbouw. Van prefab vloerelementen tot funderingen, wanden en kolommen: alles wat van beton is, leent zich voor het gebruik van dit innovatieve product.

‘HET MOOIE AAN ONZE PARTNERSHIPS IS DAT BEDRIJVEN MET EEN CIRCULAIRE DRIVE ELKAAR HIER NIET ALLEEN VINDEN, MAAR OOK VERSTERKEN’

Project The Newton

Gezonde business case

Het mooie van deze innovatie is volgens Koremans dat het leveren van een maatschappelijke bijdrage hand in hand gaat met gezond zakendoen. ‘We zijn in business met iets moois. De klimaatcrisis is enorm belangrijk, maar wij innoveren wel graag over de as van de business. We zeggen altijd: baat het niet, dan gaat het niet. En bij deze uitvinding zijn de baten overduidelijk.’

De belangrijkste: minder CO2-uitstoot. Aangezien de bouw de grootste leverancier is van CO2, en cement in beton verantwoordelijk is voor 9% van de totale uitstoot wereldwijd, valt daarmee dus een gigantische winst te behalen.

Regie over grondstoffen

Daarnaast geeft de keuze voor circulair beton partijen de regie over hun grondstoffen. In een wereld die steeds onvoorspelbaarder wordt en waarin de grondstoffen opraken, wordt die eigen regie steeds belangrijker. Woningcorporaties hebben wat dat betreft een voordeel, omdat ze al enorme hoeveelheden materialen en grondstoffen in hun bezit hebben – letterlijk. Met de mindset van urban mining veranderen die oude woningen ineens van sloopafval in een schatkamer van waardevolle grondstoffen en materialen. ‘De wetgeving wordt steeds strenger en de CO2-beprijzing komt eraan. Vervuilend produceren en bouwen wordt steeds duurder. Daarmee zal ons onze CO2-arme beton een schaars product worden. Partijen die nu al voor ons kiezen, krijgen het exclusieve recht op levering.’

Impact vergroten

Steengoed beton, CO2-arm en commercieel interessant: dat is een no-brainer. Reden genoeg om in actie te komen, vindt Koremans. ‘De urgentie is nog nooit zo groot geweest. Traditioneel beton is zeer vervuilend dus als je daar iets aan kunt doen, kun je grote stappen zetten en veel impact maken. Dus ik zou willen zeggen: doe mee! Circulair beton is een fantastisch product voor de woningbouw en we kunnen de markt aan. Maar dat kunnen we niet alleen. Een circulaire bouweconomie is halen en brengen. We kunnen alleen circulair beton leveren, als we ook voldoende donorgebouwen hebben om te oogsten. Zo kunnen we samen de impact vergroten en werken aan echte systeemverandering.’

‘DE KEUZE VOOR CIRCULAIR BETON GEEFT PARTIJEN DE REGIE OVER HUN GRONDSTOFFEN’

Voorbeelden

Veel partijen hebben de grote voordelen van circulair werken al ontdekt. Zo werd er bijvoorbeeld 124 ton CO2 besparing gerealiseerd door het toepassen van Urban Mining Concrete op het nieuwbouwproject van Bouwgroep Dijkstra Draisma en Woonwaard in Alkmaar. Behalve circulair beton werd er ook ander circulair materiaal toegepast in de woningen. Zo was de galerij van circulair hout, waren de gevels van keramische steenstrips en werd het isolatiemateriaal in de gevels vervaardigd uit oud papier.

Ook Hillen & Roosen en Kennemer Betonbouw hebben voor hun project Oostenburg aan de VOC-kade gekozen voor Urban Mining Concrete. De winst: 760 ton CO2 -reductie ten opzichte van traditioneel (lineair) beton. En Vink Bouw was na project Ycon zo enthousiast over Urban Mining Concrete dat het ook bij DOK2404 fase 2 in Alphen aan den Rijn koos voor circulair beton. Deze tweede fase krijgt een zeer duurzaam karakter, niet alleen door de toepassing van circulair beton, maar ook door een combinatie van een Warmtekoude Opslag, zonnepanelen en CO2-arme prefab betonelementen.

Van recente datum is de realisatie van The Newton (ontwikkeld door COD): 101 appartementen aan de Kop Zuidas in Amsterdam. Hier reduceert het toegepaste circulaire beton evenveel als de totale CO2-opname van het groen in het Vondelpark gedurende 8 jaar. Dit komt neer op een reductie van 1.194 ton CO2.

Breed pakket

Overigens is het aanbod van Material Balance niet beperkt tot circulair beton. Integendeel. Er is een uitgebreide selectie van circulaire grondstoffen en materialen beschikbaar. Hiervoor werkt New Horizon binnen Urban Mining Collective met allerlei producenten van bouwmaterialen samen. Koremans: ‘We maken met Wienerberger van oude bakstenen nieuwe. Met Icopal en Roof2Roof doen we hetzelfde met dakbitumen en met Knauf met gipswanden. Zo zijn voor diverse grondstoffen die vrijkomen uit urban mining, oplossingen bedacht om de cirkel rond te maken. Met een breed pakket materialen kun je als ontwikkelaar of woningcorporatie de milieulast van je woningen verder omlaag brengen en actief meewerken aan het opschalen van de circulaire bouweconomie.’