Amsterdam viert in 2025 feest, maar waarom?

Column:

Persoonlijk houd ik wel van een feestje om te vieren dat je leeft. De stad Amsterdam bestaat nu 748 jaar. In 2025 wil het groots uitpakken met 27 miljoen in de pot en wellicht nog 15 miljoen extra van het bedrijfsleven. Er worden veel cadeautjes van betaald. Leuk bedacht hoor: 750 speciale jubileum putdeksels, 750 nieuwe bomen in de stad, een Amsterdam-slinger voor alle bewoners, een musical, een theatervoorstelling, een 3D-geprinte maquette van de stad, een straatvoetbaltoernooi, een koffietafelboek, SAIL Amsterdam 2025 én een megafeest op 27 oktober. Fijn dat het verjaardagscomité elk stadsdeel vraagt om een financiële bijdrage aan de mooiste buurt- en wijkinitiatieven. Maar wat bindt ons? Wie zijn we? Waar doen we het voor? En what’s next?

Festivalorganisator Sietse Bakker vertelde aan Het Parool over de viering als een ‘force for good’ om in moeilijke tijden de somberheid te verdrijven en de saamhorigheid te vergroten. Zalvende woorden, maar ik las geen centrale visie over hoe de stad een ‘huis voor iedereen’ kan zijn. Hoe gaan we ook ná 2025 het leven met elkaar vieren? Ik mis aandacht voor het vieren van de veelzijdigheid, dynamiek en multiculturele wortels van de stadsbewoners. Er zijn 930.000 mensen met 180 nationaliteiten, allemaal op zoek naar verbinding, waardering, respect en wederkerigheid. Een beter leven met elkaar.

Uitspraken van Bakker als ‘soms wil je ook gewoon vieren wat je met elkaar hebt’ en ‘soms wil je het ook gewoon eens leuk hebben met elkaar’, die zijn mij te vluchtig. Daarvoor hebben we met alle respect al Koningsdag uitgevonden. Bied voor 750 jaar een handelingsperspectief hoe mensen hun geliefde stad sterker kunnen maken. De drie deugden uit het stadswapen (heldhaftig, vastberaden en barmhartig) bieden wellicht een ingang voor initiatieven die een duurzaam fundament voor de toekomst smeden.

Vijftig jaar geleden was de noodzaak groter om een feestje te bouwen. Amsterdam was in 1975 een krimpgemeente met verloedering, armoede, verzet tegen de metro, krakersrellen én een recessie. Het stadsbestuur koos met een budget van nog geen tientje per inwoner bewust voor het vieren van oude roem, daaraan kon niemand zich een buil vallen. Het Amsterdams Historisch Museum als schatkamer van de stad, Sail voor de herwaardering van maritieme roem, en het Mokum 700 kraampjesfestival in de RAI met de binnenstad als decor en levende muziek. Alle buurthuizen en speeltuintjes werden opgeknapt, en op 27 oktober kregen nieuwgeborenen 700 dubbeltjes, en zieken een fruitmand. De saamhorigheid in de wijken nam ondanks de crisis zienderogen toe. De hernieuwde trots groeide merkbaar onder bewoners. Internationale bezoekers wisten de stad te vinden.

Andere tijden, terug naar de onze. Fysiek zit de stad op de valreep van het nieuwe jaar beter in haar vel, maar de mentale weerbaarheid van haar bewoners staat al tijden flink onder druk. Polarisatie en armoede zijn dagelijkse kost. De publieke discussie over van wie de binnenstad is woedt nog in alle hevigheid. Op weg naar 2025 zal het aantal woningen groeien, net als het massatoerisme. Stichting Amsterdam 750 wil volgens de directeur ‘een boodschap van trots en verbinding centraal stellen, waar iedereen op een eigen manier invulling aan kan geven’. Een feestje zonder regie voor circa 29 euro per inwoner, waar niemand zich een buil aan kan vallen. Kom op, Amsterdam! Toon meer ambitie. Ik zoek een collectief verhaal waar we met z’n allen in kunnen geloven en voor gaan. Dát zou hét Kado voor de stad moeten zijn.